Pastel is een zacht soort krijtstift waarmee op een zeer schilderachtige wijze getekend kan worden op speciaal daarvoor bestemd papier. Kunstenaars spreken daarom liever van pastelschilderijen.

Pastelkrijt bestaat uit pigmenten die samen met kalk of gips samengeperst zijn tot een rond krijtje; als bindmiddel wordt een gom gebruikt. Het materiaal is zeer zacht en kan net zoals houtskool makkelijk uitgewreven worden.

Ik maak gebruik van zowel pastelpotloden als van softpastelkrijt van diverse hoogwaardige merken. Pastelpotloden zijn meer geschikt voor detailwerk en krijt voor grotere vlakken. 

Tegenwoordig zijn er echter ook Panpastels verkrijgbaar. Dit zijn napjes met hoogwaardige kunstenaarspastels in een afsluitbaar potje. (Vergelijk het met bruiningspoeder voor je gezicht). Met speciaal voor deze pastels ontwikkelde sponsjes en applicators kun je met dit pastel snel en makkelijk vlakken inkleuren en lijnen creëren. De pastels zijn gemaakt volgens een uniek proces waarbij minimale hoeveelheden binders en filters worden gebruikt, met als resultaat een rijk, ultra zacht pastel met een lage stofontwikkeling. Dit is het meest onderscheidende kenmerk t.o.v. andere pastels. 

Voordelen pastel:

Omdat er weinig bindmiddel gebruikt wordt heb je niet zo veel last van:

• aantasting van het papier
• dat het papier na verloop van tijd geel wordt. De kleurlaag bestaat voornamelijk uit kalk en pigment en tegenwoordig is die combinatie erg stabiel.

Nadeel pastel:

• Kleurlaag is kwetsbaar door gebrek aan bindmiddel. De hechting aan het papier is zwak en de schildering is daarom kwetsbaar. De tekening kan om die reden gefixeerd worden (daarmee krijg je een betere hechting). Een alternatief is inlijsten.

Persoonlijk hou ik niet van fixeren, omdat dat ten koste gaat van de lichtintensiteit en structuur van de pigmenten op het papier. Kleuren worden harder. Om die reden maak ik vaak gebruik van Clairefontaine Pastelmatten, deze geven een heel goede hechting waardoor fixatie niet noodzakelijk is.

Echter, het blijft raadzaam om de pastelschildering altijd te beschermen. Aanvullend kun je daarom het portret het beste inlijsten achter UV-werend glas, al dan niet met een passe partout. 

Als je de pastel niet inlijst kun je deze het beste bewaren in een stevige plat liggende (zelfgemaakte kartonnen) map met bovenop de pasteltekening een vel vloeipapier of blanco krantenpapier als bescherming.